1

Ukukhanya kunoluhlu olubanzi lweziphumo kwimpilo yokubonwa komntu, izingqisho zebhayoloji, ukuqonda ngokweemvakalelo, imetabolism kunye nokungakhuseleki ngokubonakalayo kunye neziphumo ezingabonakaliyo zebhayoloji, kwaye bubuchwephesha obuphambili kwimpilo yendawo yokuhlala yabantu kunye nokujoliswa okufanayo kwimida yoyilo lwezakhiwo, optics, isayensi yobomi kunye nobunjineli bokusingqongileyo.

Indima yokuPhilisa yoKhanya kwiNdawo yokuHlala

Ukufudukela kwabantu ezidolophini ngokukhawuleza kukhokelele kuphuhliso lwentlalo noqoqosho kunye nokuphuculwa komgangatho wokuphila kwabantu, kodwa kuzise imingeni enzima kwimpilo yabantu.Ukuguga okunzulu kwesakhiwo sabemi, isantya esikhawulezayo sobomi bentlalo, ukwanda koxinzelelo lokhuphiswano emsebenzini nasekufundeni, kunye nokusetyenziswa rhoqo kwezixhobo ze-elektroniki ezihlakaniphile kukhokelele kuthotho lweengxaki zempilo ezibonwayo kwaye kwandisa umngcipheko wezinto ezahlukeneyo zomzimba. kunye nezifo zengqondo.Ukusuka kumthombo wokukhuthaza impilo, iindlela ezahlukeneyo zokungenelela kwezempilo, iindlela kunye neendlela zokulawula ngokusebenzayo imeko yokungalingani kufuneka zihlolwe ngokukhawuleza kwaye ziphuhliswe.Ukukhanya yeyona nto iphambili yendawo yokuhlala yomntu kwaye inesiphumo sempilo esinemigangatho emininzi "yembonakalo-yomzimba-yengqondo".Umgangatho we-WEL, owaziwayo ngokubanzi kwintsimi yezakhiwo eziphilileyo, kunye nezinto ezilithoba ezisisiseko zezakhiwo eziphilileyo ezicetywayo yiZiko leMozulu, iMpilo kunye neNdawo yeHlabathi yeSikole seHarvard seMpilo yoLuntu, zombini zijolise kwindawo yokukhanya.Kuqinisekile ukuba ngolungiselelo olufanelekileyo lobungakanani bokukhanya, ukuhanjiswa kokukhanya kwendawo, ukukhanya komthombo wokukhanya kunye nesicwangciso sokukhanya, kunye noyilo olulungiselelweyo lokukhanya komhlaba kunye nojongano olukhanyayo lwemidiya yobugcisa, kubaluleke kakhulu uphando olubalulekileyo ukusebenzisa ukukhanya njengento ethe ngqo. kunye neendlela ezisebenzayo, ezikhuselekileyo kunye ne-side-effect-free-free-effective intervention yezempilo esebenzayo kwindawo yokuhlala yabantu ukuphelisa imiphumo emibi ebangelwa yimeko ye-pathogenic yendalo.

UPhando lokuSingqongileyo oluKhanyayo lweNdawo yeNdawo yokuHlala1

izinto ezichaphazela indawo yokuhlala

Ubume obukhanyayo kunye nempilo ebonakalayo

Impembelelo yokukhanya kwimpilo yomntu yahlulahlulwe ibe yimiba emibini: ebonakalayo kunye nengabonakaliyo.Ngaphezulu kwe-80% yolwazi olufunyanwa ngabantu malunga nehlabathi langaphandle lufunyanwa ngeendlela ezibonwayo.Ke ngoko, umgangatho wokubonwayo uchaphazela uninzi lweendlela zokuziphatha kunye nemisebenzi efana nomsebenzi, ukuzonwabisa, ukusebenzisana, kunye nokuzonwabisa, kwaye inxulumene ngokusondeleyo kumgangatho wobomi.Iliso lelona lungu lintsonkothileyo lomntu, kunye neemeko zokukhanya ezingezizo ezifana nokukhanya okunganelanga, izithunzi, ilitha, ukukhanya kwestrobe, kunye nokuvuselela ulwazi olubonakalayo olugqithisileyo aluyi kukhokelela kuphela ekunciphiseni umsebenzi obonakalayo, ukukhathala okubonakalayo, kunye nokunciphisa ukusebenza komsebenzi, kodwa kuya kuthintela. ukusebenza kakuhle kwemisebenzi, kunye neziphumo zabo zexesha elide zokuqokelela ziya kubangela i-myopia, isantya se-macular degeneration, kwaye izise umonakalo obonakalayo ongenakuguqulwa.I-China ityala imali eninzi yabantu kunye nezoqoqosho ekukhuselweni kwezempilo okubonakalayo kukazwelonke minyaka le, kunye nokuphucula indawo ekhanyayo yendawo yokuhlala yabantu yenye yemisebenzi ephambili.

Kukho ubudlelwane obuhambelanayo phakathi komsebenzi obonakalayo weliso lomntu, umsebenzi obonakalayo kunye nokusingqongileyo okukhanyayo.Inani elikhulu lezifundo liye laqhutywa malunga nokuthelekisa isakhono sokubonwa kwabantu abahlukeneyo abanjengolutsha, abantu abadala, kunye nabantu abadala abaneemeko zokusebenza ezahlukeneyo ezifana nephepha, i-VDT, kunye nokusetyenzwa kakuhle, ukufezekisa iiparamitha zokukhanya ezifunekayo ekusebenzeni okubonakalayo. kunye nentuthuzelo ebonakalayo.Ngaphantsi kwemigudu engapheliyo yemibutho yezemfundo kunye nabaphandi abamelwe yiCIE kunye nomphengululi waseMelika uPerter Boyce, kuye kwasekwa ukuvumelana kwimpembelelo yezinto ezisingqongileyo zokukhanya ezifana nokukhanya, ukukhanya, ukukhanya kwendawo ebonakalayo, umbala wokukhanya kunye nokunikezelwa kombala kwizinto ezibonakalayo. umgangatho, kunye nemigangatho eyahlukeneyo yoshishino kunye neenkcukacha ziye zaziswa ekhaya nakwamanye amazwe ukukhokela inkqubo yoyilo lommandla wokukhanya wokwakha.

Ukukhanya kunye nezingqisho zebhayoloji

Umzimba womntu unewotshi ekhethekileyo ebizwa ngokuba yi "biorhythm", elawula uninzi lweenkqubo zomzimba ezifana nokulala, ukondla, imetabolism, i-hormone secretion kunye nokuphendula komzimba, ukugcina i-homeostasis enempilo yomzimba.Ukuphazamiseka kwesigqi sebhayoloji kubangela ukutyeba, umhlaza, izifo ze-neurodeergenerative kunye nezinye izifo, kwaye zichaphazela unyango kunye nokubuyiselwa kwimeko yesiqhelo yezifo.Ukongeza kwiiseli ze-cone kunye neeseli zentonga, uhlobo lwesithathu lweeseli ze-photoreceptor, iiseli ze-retinal ezikhethekileyo ze-photoreceptor ganglion cells (ipRGCs), zikhona kwi-retina ye-mammalian kwaye i-photosensitive kwi-stimuli yokukhanya kunye nemiqondiso yeprojekthi yokukhanya kwiziko lokulawula isigqi -Bayakwazi ukuqonda ngokuthe ngqo ukuvuselela ukukhanya kunye neprojekti yezibonakaliso zokukhanya kwi-nucleus ye-suprachiasmatic (SCN), eyenza indlela engabonakaliyo yendlela yokukhanya kunye nefuthe lokukhuselwa kwe-pineal melatonin, i-cortisol kunye nezinye iihomoni zomntu ezibalulekileyo, ngaloo ndlela ilawula izingqisho zebhayoloji.

UPhando lokuSingqongileyo oluKhanyayo lweNdawo yeNdawo yokuhlala2

Iindlela ezibonakalayo nezingabonakaliyo zentshukumo yokukhanya

Impembelelo yesingqisho yokukhanya yingqwalasela engundoqo yokwenziwa kophando kwiindawo ezikhanyisa izibane zezempilo ezibangelwa ngabantu.Iiklasi, iiofisi, izibhedlele, kunye neendawo ezingaphantsi komhlaba ziye zavelisa iinkqubo zokukhanyisa ezinesingqisho ukuze kuphuculwe umgangatho wokulala ebusuku kunye nokuqwalaselwa kwengqondo kunye nokuphapha ngexesha lokuvuka emini.Uvuselelo lwesingqi luye lwaba luphawu oluphambili lwemekobume yokukhanya okunempilo, kwaye uvavanyo lobungakanani bempembelelo yalo ngoku lugxininiso olutsha kwiinkalo ezinxulumeneyo ekhaya nakwamanye amazwe.

Impembelelo yeemvakalelo yokukhanya

Kwelinye icala, uJohn A. Schindler, ugqirha waseUnited States, wabonisa kwincwadi yakhe ethi How to Live 365 Days a Year ukuba izifo ezifikelela kuma-76 ekhulwini zinento yokwenza neemvakalelo ezimbi.Isihluthulelo sokuthintela izifo kunye nokukhuthaza impilo yomzimba kunye nengqondo kukugcina isimo sengqondo esinethemba kunye nesilungileyo ngokulawula iimvakalelo ngendlela enengqiqo.Unyango olukhanyayo olumhlophe lwaziswa kunyango lwengxaki yexesha lonyaka kwi-1980s eneziphumo ezimangalisayo, kwaye iziphumo zezifundo zeklinikhi ezalandelayo zabonisa ukuba ukukhanya kuneziphumo ezilungileyo kunyango lokudakumba kwasemva kokubeleka, i-premenstrual syndrome, kunye ne-non-seasonal affective disorder. .

Ngakolunye uhlangothi, ukukhanya, umbala kunye nendawo kunye zenza indawo ebonakalayo ehambisa ulwimi lweemvakalelo, okwenza ukukhanya kuhambelana ngokusondeleyo nolwazi lomntu kunye namava omntu.UJohn Flynn, uvulindlela kuphononongo lwengqondo yokukhanyisa, ubonise ukuba utshintsho kwindawo yokukhanya luya kubangela iimpendulo ezahlukeneyo kwindawo, ukucaca okubonakalayo, ubumfihlo, ukuzonwabisa, ukuphumla kunye nobunzima.Impembelelo yokubona okubonakalayo yokukhanya kunye nombala isoloko isetyenziselwa ukudala iimeko zendawo kunye ne-atmosphere ezihlanganisa iimvakalelo kunye nokuvuselela iimvakalelo ezithile zengqondo.Umzekelo, uthotho lukaJames Turrell lwemisebenzi yobugcisa yokukhanya entywilayo yakha amava eemvakalelo ukusuka kwi-psychedelic ukuya kwi-surreal ngokusebenzisa i-sensory resonance kumxholo.

UPhando lokuSingqongileyo oluKhanyayo lweNdawo yokuHlala eMpilweni3

James Terrell's Immersive Light Artwork

Umbono wokuQinisekisa oYilwayo wokuSingqongileyo okuKhanya okusempilweni kwindawo yokuHlala yabantu

Ukuziqhelanisa nokuveliswa kokusingqongileyo okukhanyayo okunempilo kuvela ekusukeleni okungapheliyo kwempilo yobomi bomntu kwaye izele ngamathuba angenasiphelo.Nangona abantu baye baqonda imiphumo ebanzi yokukhanya kumbono, i-physiology kunye ne-psychology ngokusebenzisa iindlela ezininzi ze-neural, kusekho iindlela ezinzima zokwenza ukuba zihlolwe.Ngokunzulu kolwazi lwabantu malunga nobomi kunye nempilo, kunye nonxibelelwano olusondeleyo olusondeleyo phakathi kobuchwepheshe bolwazi lwedijithali olufana nolwakhiwo olukrelekrele, idatha enkulu, i-computing yamafu, unxibelelwano olungenazingcingo kunye ne-Intanethi yeZinto kunye nendawo yoyilo kunye nokuphila kwabantu, ifom kunye nomxholo wabantu. ubomi obunempilo buhlala buguquka, kwaye inkcazo kunye nobubanzi bophando lwempilo ekhanyayo iya kwandiswa ngokuqhubekayo kwaye ibhukuqwe.

Umthombo: Times Building


Ixesha lokuposa: Oct-28-2022